مارکتینگ2000

توضیحات محصول :

بررسی ساختار فضایی و تغییرات کاربری اراضی شهر نوشهر از روند مهاجرتها برای توسعه آینده شهر

بیان مسئله

مهاجرت همانند شهرنشینی پدیده ای است که ریشه در تحولات اجتماعی جوامع انسانی دارد و یکی از عوامل مهم در تحولات و  افزایش جمعیت شهرهاست . لیکن مهاجرت انبوه و مستمر از مناطق روستایی و شهرهای کوچک به شهر های بزرگتر که به عنوان پدیده ای جدید در سطح جهان مطرح شده است ناشی از عملکرد انقلاب صنعتی  است . به دنبال انقلاب صنعتی در قرن هجدهم و رشد سریع تولیدات صنعتی و چرخش اساسی در اقتصاد شهرهای بزرگ و افزایش چشمگیر درآمدهای شهری ، میزان مهاجرت شدت یافته و باعث رشد سریع شهر نشینی گردیده است .

لیکن این پدیده در کشور ما از دوره صفویه و با دادن القاب به اصناف شهری و تحقیر جامعه روستایی آغاز شده و پس از کودتای 1299 و به دنبال تغییر حکومت و شروع مناسبات سرمایه داری ، در الگوی عملکردی شهرها تغییرات و دگرگونیهایی پدید آمد و شهرها از حالت نسبتا یکنواخت و مشابه قبلی ، که عمدتا به صورت مرکز ایالتی حکومت ، مرکز ارتباطی ، پیشه وری و تولید و بالاخره شهر مذهبی و زیارتی بودند (هر چند گاه همه این عملکردها را با هم داشتند ) خارج شده و شرایط و عملکردهای جدید و متنوعی بر آنها حاکم شد .

مسلما این تنوع و تمرکز عملکردها با خود ، اشتغال های جدید و امکان جذب نیروی کار را به همراه آورد . حاصل این پویش طبیعتا مهاجرت نیروی کار به شهرها و توسعه و گسترش فضایی شهرها بود که به رشد بطئی و رشد شتابان شهرها منجر شد . پس از اصلاحات اراضی و به دنبال بالا رفتن قیمت نفت یعنی اواخر دهه چهل و اوایل دهه پنجاه در شهرها دگرگونیهای سریع و وسیعی روی داد که حاصل بسط و گسترش مناسبات سرمایه داری ناشی از بالا رفتن قیمت نفت و مشارکت و ادغام بیشتر ایران در بازار جهانی بود . حاصل فعالیتهای فوق تمرکز بیشتر سرمایه و فعالیتهای اقتصادی در شهرهای بزرگتر و بخصوص متروپل بود که موجب تمرکز و دگرگونی ساخت اشتغال ، پیدایش و بسط سریع بعضی از حوزه های اشتغال گردید . همچنین با کاهش نقش کشاورزی و مازاد آن در اقتصاد کشور و فروپاشی روابط سنتی تولید و عدم جایگزینی روشها و مناسبات جدید تولید به جای آن موجب تشدید مهاجرت از مناطق روستایی و شهرهای کوچک و متوسط که در توزیع درآمد ، سرمایه و اشتغال سهم کمتری داشتند ، به شهرهای بزرگتر و به خصوص به متروپل آغاز گردید . ( اعتماد ، 1363 ، صص 107 ، 97 ) . بدین ترتیب تعداد جمعیت ، اندازه و کالبد شهرها افزایش یافت و تعادل نظام شهری بهم خورد و کشور با پیدایش و تقدم و تسلط نظام تک شهری مواجه گشت .

به طوری که تعداد زیادی از مراکز شهرهای بزرگ کشور نتوانستند خود را با هجوم ناگهانی و غیره منتظره مهاجران تطبیق دهند ، در نتیجه شهرها به طور ناموزون توسعه فضایی پیدا کردند . گسترش فضایی شهر بدون توجه به توانهای آن ، ضایعات و عواقب زیست محیطی خطرناکی را از جمله تغییر کاربری اراضی شهری ، کاهش منابع آبهای سطحی و زیر زمینی ، آلودگی هوا ، کاهش فضای سبز و سرمایه گذاری سنگین برای خدمات زیربنایی ( آموزشی ، بهداشتی ، اشتغال ، مسکن و غیره ) در پی خواهد داشت . و بدین طریق تعادل در روابط میان انسان و محیط زیست شهری بهم می خورد.

وجود چنین عواملی از یک سو ، ارتقا و تکامل مفاهیم توسعه و حفاظت محیط زیست و از سویی دیگر جهانی شدن دامنه و شدت آثار تخریب محیط زیست چون در سطح کشورهای جهان مشترک است ، منجر به پیدایش مفهوم توسعه پایدار شده است .

شهر نوشهر یکی از شهرهای بندری و کوچک کشور می باشد که گریبانگیر مشکلات عدیده ایست که معلول مهاجرت می باشد . رونق اقتصادی شهر ناشی از فعالیتهای بندری و اعطای مرکزیت شهرستان به این شهر در سال 1327 باعث مهاجرت عده زیادی از جمعیت مناطق روستایی بخش کجور¹ شهرستان نوشهر و نیز سایر مناطق کشور به آن شد . و همچنین انتخاب نوشهر به عنوان یکی از مراکز تفریحی و گذران اوقات فراغت خانواده پهلوی در دهه 1340 ، موجب رونق مضاعف و تشدید جاذبه های مهاجرپذیری آن گردید . بطوریکه در طول پنج دهه گذشته ، جمعیت شهر نوشهر نزدیک به 14 برابر شده است . از 2717 نفر در سال 1335 ب 42175نفر در پایان سال 1385 افزایش یافته است . و همچنین در طول پنج دهه گذشته 3 محله جدید شهری تشکیل و 7 روستا نیز به بدنه اصلی شهر نوشهر ادغام گردیده است که دلیل اصلی گسترش فضایی و تغییرات کاربری اراضی مهاجرت بوده است . شهرنشینی و توسعه شهری در نوشهر با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص خود یعنی  ، واقع شدن در ساحل دریای خزر و زمینهای زراعی و باغات مرکبات و عدم اجرای برنامه ریزی شهرسازی، موجب تخریب باغات و مزارع اطراف شهر و تغییر کاربری اراضی کشاورزی به اراضی شهری ، اتصال آبادیها و روستاهای اطراف شهر به پیکره اصلی شهر نوشهر ، ایجاد محلات جدید ، آلودگی آبهای زیر زمینی و جاری ، سرمایه گذاری سنگین جهت خدمات زیر بنایی ( اشتغال ، مسکن ، بهداشت و غیره ) شده است .  این عوامل که بهینه سازی مقوله توسعه پایدار را با مانع روبرو می کند تا با ارائه راه حل مناسب از گسترش فضایی و تغییرات کاربری اراضی و نابودی زمینهای کشاورزی اندک جلوگیری نماید .

( زنجانی ، 1380، ص 148 )

 

 

قیمت محصول : 20000 تومان